Stichting Jaap Harten Fonds werd opgericht - toen nog onder de naam: Harten Fonds - op 27 december 1988.. De oprichter was Jaap Harten, auteur van o.m. De Getatoeëerde Lorelei. In 2011 verscheen bij Uitgeverij Aspekt een door Hans Renders bezorgde selectie van zijn verzameld werk.

Het stichtingsvermogen is in de stichting ingebracht door de oprichter. De oprichter beoogde hiermee dat door hem geërfd vermogen zou worden aangewend voor algemeen nuttige doeleinden, in het bijzonder ten behoeve van literatuur en beeldende kunst. Een van de specifieke beleidsdoeleinden van de stichting was en is de bevordering van de totstandkoming van biografieën van belangrijke Nederlandser cultuurdragers, een genre dat ten tijde van de oprichting van de stichting weinig aandacht kreeg. In dit kader werd en wordt financiële steun verleend aan auteurs (in de vorm van meerjarige stipendia) of aan uitgevers. Verder ging en gaat op literair gebied de aandacht uit naar de bezorging van correspondentieverzamelingen alsmede de uitgave van memoires, kritieken e.d. van Nederlandse cultuurdragers. In dit verband wordt steun verleend aan uitgevers of aan musea of andere publieke instellingen zoals het Rijksinstituut voort Kunsthistorische Documentatie. Tenslotte omvat het literaire werkterrein de ondersteuning van publicaties betreffende belangrijke culturele ontwikkelingen in Nederland. Omdat enige beperking in de tijd geboden was, werd het aandachtsgebied beperkt tot de periode van de moderne kunst in Nederland, d.w.z. de periode beginnend aan het einde van de 19e eeuw. Aanvankelijk werden op grote schaal literaire festivals gesteund. Gezien het veelal lokale belang ervan werd deze activiteit gaandeweg gereduceerd en uiteindelijk praktisch gestaakt. 

Op het gebied van beeldende kunst gaat het om uiteenlopende activiteiten. Een belangrijk doel is het steunen van zogenoemde kunstenaarsboeken, publicaties die de neerslag vormen van een artistiek project. Voorts worden oeuvrecatalogi gesteund, zij het noodgedwongen in zeer beperkte mate (gelet op de enorme behoefte aan financiële steun), in gevallen waarin het zich laat aanzien dat de uitgave van de catalogus niet uitsluitend voor de omgeving van de kunstenaar maar van landelijk belang is. De stichting stelt zich uitdrukkelijk niet ten doel de individuele ondersteuning van beeldend kunstenaars, teneinde in hun behoefte aan middelen voor levensonderhoud of werk te voorzien. De activiteiten van de stichting hebben er in geresulteerd dat tot en met 2017 ongeveer 400 verzoeken voor financiële ondersteuning zijn gehonoreerd, waarbij in totaal ongeveer € 2.000.000 werd toegekend.